Hamilelik sürecinin uzman hekim kontrolünde geçirilmesi çok önemlidir. Yaşanan ya da gebelik süresince yaşanacak olan fiziksel, hormonsal değişiklikler, tedavi planı ve dikkat edilmesi gereken diğer konular hakkında sizi yönlendiren ve düzenli kontrol eden hekiminiz bu süreçte en güçlü destekçilerinizden birisi olacaktır.

Gebeliğin belirlenmesinden doğuma kadar geçen 40 haftalık süreç boyunca, anne adayının düzenli kontrollerinin yapılmasına gebelik takibi diyoruz.

Her gebenin hamilelik süresince mutlaka bir kadın doğum uzmanı tarafından izlenmesi gereklidir.

Annenin geçireceği sağlıklı gebelik süreci, hem anne karnındaki bebeğin gelişimini, hem de annenin sağlık durumunu mümkün olan en iyi seviyede tutmayı sağlayacaktır. Sağlıklı bir gebelik süreci, bebeğin sağlıklı doğması için gereklidir. Gebelik takibi sürecinde, kontrollerde muhtemel sağlık sorunları erkenden belirlenebileceği için, zamanında alınacak önlemlerle anne ve bebeğin sağlık durumu gerektiği şekilde düzenlenebilir, doğumun doğru zamanda ve en iyi koşullarda yapılması sağlanır.

Gebelik Takibi Ne Zaman Başlamalı?

Gebelik takibi, gebeliğin ilk 3 ayı içinde (tercihen gebelik testi pozitifliğinden itibaren hemen) başlamalı, başlangıçta aylık kontroller yapılırken son 3 ayda gebenin durumuna göre sıklaştırılmalıdır.

Önceki gebeliklerinde problem yaşamış kadınlarda mevcut gebeliklerinde de benzer sorunlar yaşanabilir. Önceki gebeliklerinde hiç sorun yaşamamış kadınlarda ise özellikle 3.gebelikten sonra her yeni gebelikte artan bir sıklıkta anne ve bebek komplikasyonları ortaya çıkabilir.

Doğum sayısı arttıkça gebeliklerin kolaylaştığı doğru değildir. Annenin çok genç yaşta ya da ileri yaşta olması, çok sık doğum yapması veya başka bir hastalığının olması, gebe iken kendisinin ve doğacak bebeğin sorunlarla karşılaşmasına neden olabilir. Bu gebelikler “riskli gebelikler” grubu olarak çok daha ciddi bakım ve takibi gerektirirler.

Haftalara Göre Rutin Gebelik Takibi

Gebeliğin gerçekleşmesinden sonra 2 hafta içerisinde rahimde gebelik kesesinin oluşumu kontrol edilir. Bebeğin ilk kalp atışları dinlenir.

Devamında düzenli kontroller 3 – 4 haftada bir gerçekleştirilir.

Gebeliğin 12. – 13. haftalarında, bebekte gelişmesi muhtemel down sendromu riskine karşı ikili test yapılır.

16.-18. gebelik haftaları arasında yine öncelikle en sık görülen down sendromu (mongolizm) başta olmak üzere birtakım genetik hastalıkları tanımaya yarayan üçlü test yapılmalıdır. Üçlü testinden yüksek risk çıkan ve 35 yaşın üzerindeki anne adaylarına tanı amacıyla amniyosentez testi yapılır. Amniyosentez, anne karnındaki bebeğin bulunduğu ortamdan kromozomal inceleme için sıvı alma yöntemine verilen isimdir. Bu uygulamanın riski uzman hekimlerce, hastanenin steril şartlarında gerçekleştirilmesi durumunda riski oldukça düşüktür. Amniyosentez ile bebeğe ait kromozomlar incelenir ve down sendromu %100’e yakın bir oranda tespit edilir.

Ultrason yardımı ile bebeğin ense kalınlığına bakılır. Eğer bebekteki risk yüksek ise amniyosentez ile kesin sonuçlar alınır. 18. – 22. haftalar arasındaki kontrollerde ise bebeğin kalp ve damarları kontrol edilir.

20.-24. haftalar detaylı USG dönemidir. Bebeğin olabilecek tüm iç ve dış fiziksel anomalileri bu yöntemle tespit edilebilir. Detaylı USG alanında çok deneyimli ve özellikle bu konuya odaklı perinatolog tarafından yapılmalıdır.

24.-28. haftalar arasında gebelik şekeri taraması yapılır. Taramalarda değerler yüksek ise gebelik şekeri (gestasyonel diabet) kabul edilir. Bu andan itibaren gebenin günlük beslenmesi ve kalori alımı uzman bir diyetisyenle takip edilmeye başlar. Az sayıda hasta insülin kullanımına gereksinim duyar. Gebelik şekeri varlığı bebekte sakatlıklara yol açmaz ancak böyle bebeklerde görülen en sık sorun doğum ağırlığında artış, normal doğum komplikasyonlarının daha fazla görülmesidir. Ayrıca bu bebekler doğduktan sonra akciğer sorunlarına bağlı solunum sıkıntısı, kan tablosunda glukoz ve bazı minerallerin düşmesine bağlı olarak metabolik sorunlar yaşarlar.

27.-28. haftalarda kan uyuşmazlığı olan gebelerde uyuşmazlık iğnesi yaptırılır. Bunun yanında gebelik dönemde yaşanacak vajinal kanamalar sonrası ve amniyosentez sonrası hamileliğin 7. haftasından itibaren bu iğne rutin olarak yaptırılmalıdır.

32. hafta itibariyle herhangi bir sağlık sorunu olmadığı takdirde anne adayının kontrol aralıkları, kadın doğum hekiminin farklı bir önerisi olmadığı takdirde 2 haftada bire kadar inebilir. Erken doğum riski, bebek kesesindeki sıvının azalması, bebekte saptanan gelişme geriliği gibi durumlarda takip aralığı haftada bir olarak gerçekleşir.