SPİRAL NEDİR?

Spiral genelde T şeklinde olan cerrahi müdahaleyle rahim içine yerleştirilen, bakır veya hormon içeren uzun dönem koruyuculuk sağlayan bir araçtır. Spiralde gebelik riski %1’dir.  Spermlerin tüplere ulaşmasını engelleyerek etki yapar.

Spiral takıldığı andan itibaren gebeliğe karşı koruma sağlar ve çıkartıldıktan hemen sonra gebeliğe izin verir. 

Günümüzde kullanılan spiraller plastikten yapılmıştır, hormon veya bakır salgılarlar. Bakır salgılayan tiplerinde koruma 10 yıl, hormon salgılayanlarda ise gebelikten korunma 5 yıldır.

SPİRAL KAYMASI NEDİR?

Spiral kayması, kavite içine takılan spiralin ipinin aşağı sarkması ve spiralin düşmesidir. Spiral bazen de takma hatalarından dolayı kayabilir. Örneğin karın boşluğuna geçebilir veya myometrium delip içeri gidebilir.

SPİRAL KAYMASININ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Spiral kaymasının belirtilerini hasta her zaman hissedemeyebilir. Bazen eline sert bir şey hissetmesiyle şüphelenebilir ve doktoruna müracaat edebilir. Bazen de hiçbir şey anlamaz gebe kalarak doktora gider.

Spiral kaydığı zaman kanamalara neden olabilir, tahrişe bağlıdır. İpinin çok uzun olması rahim ağzını zedeleyebilir. Rahim ağzı yaraları oluşabilir. Bu nedenle yılda 1 kere kontrollerinin yapılması gerekir. Adet sapmaları görüldüğünde, anormal kanamalar görüldüğünde yine doktoruna müracaat etmek gerekir.

SPİRAL TAKTIRMAK RİSKLİ MİDİR?

Spiral taktırtmak, cerrahi bir müdahale olduğundan dolayı riski bulunmaktadır. Spiral takma esnasında enfeksiyon veya rahmin delinmesi gibi durumlar ortaya çıkabilir. Bunların olmaması açısından doktor tarafından spiral, maksimum dikkatle uygulanır. Ama buna rağmen eğer enfeksiyon meydana gelirse ilaç tedavisiyle bu sorun çözümlenir. Eğer rahmin delinmesi söz konusu olursa hastanın kanama durumu takip edilir, kanama durumuna göre ameliyat önerilebilir. Rahmin delinmesi sırasında spiral karın içine geçtiyse spirali karın zarını iltihaplandırma riskinden dolayı açık veya kapalı bir ameliyatla spiral alınır.

NASIL TAKTIRILIR?

Spiral regl zamanı, âdetin 3. 4. veya 5. günü ve eğer hasta hakkında doktor gerekli bilgilere sahipse ve o gün ki muayenede enfeksiyonla karşılaşılmamışsa özel aparatı vasıtasıyla gayet basit olarak takılır, zor bir müdahale değildir.

SPİRAL NE ZAMAN VE NASIL ÇIKARTILIR?

Spiral adetli veya adetsiz dönemde vajinal muayene pozisyonunda, rahim ağzındaki spiralin ipi görülerek ve bu ipin bir alet vasıtasıyla tutulup çekilmesiyle alınabilir. Eğer bayanda enfeksiyon varsa kişiye antibiyotik tedavisi verilir ve antibiyotik kullanılırken, tedaviye başladıktan 2-3 gün sonra spiral çekilir.

Spiral çekilirken eğer spiralin ipi koparsa ya da muayenede spiralin ipi görünmüyorsa, vajinal yani alttan bir müdahaleyle özel bir alet vasıtasıyla, rahim içinde bulunan spiral bulunduğu yerden alınır.

YAN ETKİLERİ NELERDİR?

Spiral, rahim içerisine yerleştirilen ve doğum kontrolü sağlayan, bakırla kaplanmış veya hormon içerikli plastik araçlardır. Spiralle korunma yöntemi esasında kişisel kullanım açısından çok uygun bir yöntemdir. Özellikle doğum sonrası hastalara önerilen doğum kontrol yöntemidir.

Bakır alerjisi olan kişilerde bakırlı spiraller uygulanmamalıdır. Hormonlu spiraller özellikle ilerleyen kadın yaşında, fazla kanama görülen hastalarda veya bakırlı spirallere karşı alerjik durumlarda tercih edilecektir. Bakırlı spiraller takıldığı ilk aydan itibaren özellikle ilk 2-3 ay ara kanamalara, adet miktarında ve gününde artışa yol açmaktadır. Yine pelvik bölgede kramplar, baş ağrıları ek faktörler olabilir. Genellikle üçüncü aydan itibaren bu semptomlar geriler.

Hormonlu spiraller de kanama miktarı özellikle altıncı aydan itibaren belirgin olarak azalır, hormonun içeriğine bağlı olarak göğüs hassasiyeti, vücutta ödem ve baş ağrılarına neden olabilir. Bütün spirallerde özellikle ilk 3 ay bu yan etkiler daha yoğun görülür. Dördüncü aydan itibaren vücut daha rahat adapte olacaktır.

Spiral, enfeksiyon oluşumuna neden olabilir. Spiral kullanan kişide kanama görülmüşse enfeksiyon oluşmuş olabilir.

DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

Spiral kullanımı sırasında spiralin adet kanamasıyla beraber atılması riski vardır. Spiralle beraber gebelik oranı %1’den daha az olmakla beraber gebe kalındığında, dış gebelik yani tüplerde oluşması ihtimali nedeniyle ultrasonografiyle gebeliğin yerinin belirlenmesi gerekir.

Rahim içi gebelik, spiralle beraber oluştuğunda spiralin çekilmesi gerekir. Bu çekilme sonucunda gebeliklerin %50’si düşükle sonuçlanabilir.

HANGİ YAŞLARDA SPİRAL TAKILIR?

Spiral doğurganlık çağında olan her kadına her yaşta takılabilir, spiralin belli bir yaşı yoktur. Hasta yeter ki bununla korunmak istesin. İstenilen zamanda eğer rahim içi enfeksiyonu, rahim ağzı kanseri, rahimde miyop, ur gibi bir defekt yoksa her zaman takılabilir.

NE ZAMAN TAKILMALIDIR?

Spiral vajinal muayenesi normal olan her bayana, gebe kalınmadığından emin olunduğu her durumda takılabilir. Eğer bayan doğum kontrol hapını düzenli olarak kullanıyorsa, doğumdan sonra ilişkiye girmediyse, normal doğumdan 6 hafta, sezaryenden yaklaşık 8 ile 12 hafta sonra veya kanda gebelik testi negatif çıktıysa spiral uygulanabilir. Eğer şüpheli bir durum varsa adet beklenmelidir. Zaten pratikte âdetin yaklaşık 2. veya 3. gününde takılır. Bunun birkaç nedeni vardır. Hem bayan adetli olduğu için gebe olmadığından emin olmuş olunur hem de adetliyken rahimden gelen kan, rahim ağzından geçtiği sırada rahim ağzında biraz açıklık meydana gelebileceğinden, spiralin rahim ağzından rahme uygulama kolaylığı olur. Bu nedenle spiral, genelde âdetin 2. veya 3. gününde takılabilmektedir.

Aynı zamanda adetsiz dönemde de gebe olmadığından emin olunduğu durumda spiral uygulanabilir.

SPİRALİN ÜSTÜNLÜKLERİ NELERDİR?

Spiral, rahim içine konduğu için vücutta pek bir yan etkiye neden olmaz.  % 98 ile % 97 arasında koruyabilir. Spiralle beraber gebelik görülebilir.

Spiralin üstünlüğü;

• Kolay çıkarılabilmesi,
• Vücut üzerinde büyük bir yan etki olmamasıdır.

KİLO ALDIRIR MI?

Spiral hormon ihtiva ediyorsa biraz kilo aldırabilir. Bakırlı spiraller hormon ihtiva etmediğinden hiçbiri kilo aldırmaz. Fakat hasta gayet rahat korunuyorum diye yeme ve içmesine bağlı olarak kilo alabilir.

HANGİ DURUMLARDA TAKILMAZ?

Spiral, rahimde doğuştan bir anomali varsa takılamaz. Son 3 ayda cinsel yolla bulaşan bir hastalık veya pelvik enfeksiyon varsa, doğumdan ya da düşükten sonra sepsis denilen enfeksiyonun vücuda yayılma durumunda, tanısı konulmamış vajinal kanamada, tedavi edilmemiş rahim ağzı, rahim, yumurtalık kanserinde, pelvik tüberkülozda ve gebelik durumunda spiral takılmamalıdır.

İSTEĞE BAĞLI ÇIKARTILABİLİR Mİ?

Gebe kalmak isteyen her bayan istediği zaman spiralini çıkarabilir. Hastanın rahat etmesi, sağlıklı olması ve acı çekmemesi için adetliyken gelmesi tavsiye edilir. Kişi gebe kalmak istiyorsa illaki 5 seneyi doldurması gerekmez.